ริดสีดวงทวาร
                          สมุนไพรสลัดได
              “แก้ริดสีดวงทวารเดือยไก่-แก้ปวดฟัน”
                                       จำรัส  เซ็นนิล  รวบรวม/เรียบเรียง
 
          ผมได้เห็นต้นสมุนไพรสลัดไดชัดๆและลูบคลำพร้อมบีบๆดึงๆต้นสลัดไดก็เมื่อครั้งไปเยี่ยมคุณหมอคำปัน กิ้งเงิน ปราชญ์พื้นบ้าน บ้านบุนนาค ต.บุนนาคพัฒนา อ.เมือง จ.ลำปาง ในสวนหมอคำปัน จะมีต้นสมุนไพรสลัดได อยู่ต้นหนึ่งแผ่กิ่งก้านเป็นพุ่มคล้ายต้นตะบองเพชร สูงท่วมหัวผม



         สลัดได หรือ MALAYAN SPURGE TREE, EUPHOR BIA ANTIQUORUM  LINN. อยู่ในวงศ์ EUPHORBIACEAE มีลักษณะทางพฤกษศาสตร์ เป็นไม้ยืนต้น สูง ๓-๖  เมตร ทุกส่วนมียางสีขาว ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขามาก กิ่งเป็นรูปสามเหลี่ยมหรือสี่เหลี่ยม อวบน้ำ เว้า และคอดต่อกัน ตามแนวสันหรือเหลี่ยมมีหนามแข็ง  ๑  คู่ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ รูปไข่กลับ ขนาดเล็ก อวบน้ำ หลุดร่วงง่าย จึงทำให้ดูคล้ายไม่มีใบ
        ดอกสลัดได ออกเป็นช่อสั้น โดยออกในแนวสันเหนือหนาม ใบประดับสีเหลือง ดอกตัวผู้และตัวเมียไม่มีกลีบดอก อยู่ในช่อเดียวกัน “ผล” เป็นผลแห้งและแตกได้ ขนาดเล็ก ลักษณะผลแบ่งเป็น ๓ พู ภายในมีเมล็ด ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำกิ่ง ส่วนใหญ่นิยมปลูกเฉพาะตามสวนสมุนไพร ไม่พบมีต้นวางขายที่ไหน
       สรรพคุณทางยา ที่บันทึกเป็นวิชาการของ “สลัดได” คือ ต้นที่แก่จัดจะเกิดแก่นแข็ง  และเมื่อต้นตายแก่นนี้เรียกว่า “กะลำพัก” มีกลิ่นหอม ตำรายาไทย ใช้เป็นยาแก้ไข้  ยางมีพิษระคายเคืองผิวหนัง ใช้เป็นยากัดหูด ถ้าทำให้ยางสุกด้วยการนึ่ง แล้วตากให้แห้งใช้เป็นยาถ่ายอย่างแรงได้  สลักไดมีชื่อเรียกอีกคือ กะลำพัก เคียะผา เคียะเลี่ยม และ หนอนงู
     หมอคำปัน บอกว่าในตำรายาโบราณที่คุณพ่อได้สืบสานมาสลักได จะเป็นสมุนไพรประกอบตัวยารักษาโรคริดสีดวงทวารเดือยไก่ โดยใช้ผสมกับสมุนไพรเพชรสังฆาต บอระเพ็ด มะขามเปียก ในอัตราส่วนเท่ากันนำไปตากแห้ง แล้วบดเวลาผสมสมุนไพรเข้าด้วยกันเติมเกลือนิดหน่อยพอเหมาะปั้นเป็นลูกกลอน กินก่อนอาหาร ๒-๓ เม็ด ๓ เวลา ริดสีดวงทวารที่เป็นหัวเดือยไก่จะยุบและหลุดออกมา
      อีกสูตรใช้สำหรับแก้ปวดฟันและเหงือก ของคุณเสรี  ธนถาวรลาภ ที่นายเกษตร จากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐได้เขียนแนะนำไว้ว่า ให้เอาต้น “สลัดได” ยาวประมาณ ๑  คืบ มือผู้ใหญ่ ต้มกับน้ำจำนวนครึ่งลิตรจนเดือดแล้วใส่เกลือป่นลงไปพอให้มีรสเค็ม จากนั้นกรองเอาเฉพาะน้ำใส่ภาชนะไว้ ส่วนกากที่เหลือทิ้งไป ใช้บ้วนปากแล้วบ้วนทิ้งวันละครั้งตอนไหนก็ได้ บ้วนอาทิตย์ละ ๒ วัน จะช่วยให้หายปวดฟัน และ เหงือกแข็งแรง แต่ “คุณเสรี” เจ้าของสูตรบอกว่า หลังจากบ้วนปากแล้วจะรับประทานอาหารไม่รู้รสชาติระยะหนึ่ง จากนั้นจะหายไปเอง และ “คุณเสรี” ยืนยันว่าได้ทดลองด้วยตัวเองกับคนในครอบครัวแล้วได้ผลดีจริงๆ
       ติดต่อหมอคำปัน  กิ้งเงินได้ที่ ๐๘-๔๔๘๙-๕๑๗๙
                                              -------------------------------------------------------